Da li ste znali da se u srcu Soluna, na vrhu jednog od najlepših srednjevekovnih naselja, nalazi crkva koja čuva više od 700 godina staru tradiciju i umetnost?

Crkva Svetog Nikole Orfanos, smeštena u nastavku Ano Poli (Gornjeg grada) i okružena uskim, kaldrmisanim uličicama, predstavlja pravi biser vizantijske arhitekture. Iako ju je teško pronaći, njena lepota i istorijski značaj, zbog kojih je upisana na UNESCO listu kulturnog nasleđa, zaslužuju svaki trenutak vašeg truda.

Ime Agios Nikolaos Orfanos - „Siroče” ili „Siročad” nalazi se u dva patrijaršijska dokumenta, iz 1635. i 1638. godine, manastira Vlatadon (koji se nalazi na samom ulazu u solunsku tvrđavu), čiji je metoh od perioda turske okupacije do danas.

Lokacija crkve Svetog Nikole Orfanos

Crkva se nalazi između ulica Apostolou Pavlou i Irodotou, u blizini istočnih zidina solunske tvrđave, i okružena je zelenilom maslina. Njena skrivena lokacija čini je još posebnijom – kada je pronađete, shvatićete zašto je toliko cenjena i zašto se smatra jednim od najlepših religijskih objekata u Solunu.

Ktitor crkve srpski kralj Milutin

Ime crkve, Agios Nikolaos Orfanos - “Siroče” ili “Siročad”, pominje se u dva patrijarhalna dokumenta iz 1635. i 1638. godine, koji pripadaju manastiru Vlatadon. Ovaj manastir se nalazi na samom ulazu u solunsku tvrđavu i bio je metoh crkve tokom turske okupacije.

Iako poreklo imena crkve nije sasvim jasno, postoje različite teorije. Prema jednoj, ime crkve može biti povezano sa ktitorom, članom porodice Orfanos. Drugi izvori sugerišu da naziv crkve potiče od Svetog Nikole, koji je bio poznat po tome što je pokazivao posebnu brigu prema siročadi i udovicama.

Međutim, najprihvaćenija teorija je da je crkvu podigao srpski kralj Milutin, poznat po svom velikom doprinosu u izgradnji crkava i manastira. Kralj Milutin je ostao upamćen kao jedan od najvećih ktitora tog vremena.

Još na početku svoje vladavine obećao je Bogu da će podići onoliko zadužbina koliko godina bude vladao, a ovo obećanje je ispunio, podižući čak 40 crkava i manastira.

Na ovu tačku gledišta nas navode freske crkve sa svetim Đorđem (zaštitnik Nemanjića, ovde predstavljen sa mačem) i Klimentom Ohridskim.

Milutinovi bliski odnosi sa Solunom su istoričarima već poznati, jer je bio oženjen vizantijskom princezom Simonidom, ćerkom carice Irine Paleolog, koja je jedan deo svog života provela u ovom gradu.

Poznat po svom dobrotvornom duhu, Milutin je pored verskih objekata, podizao i sirotišta, kao i narodne kuhinje. Ovi aspekti Milutinove vladavine mogli bi objasniti naziv crkve Orfanos, koji se može povezati sa postojanjem doma za nezbrinutu decu u blizini hrama.

Arhitektura crkve i unutrašnjost

Crkva Svetog Nikole Orfanos je jedinstvena i po svom arhitektonskom izgledu. Hram je dugačka, uska dvorana sa drvenim krovom, a sa tri strane je okružena peristalom. Unutrašnjost crkve je ukrašena mermernim ikonostasom koji datira iz vremena osnivanja crkve, dok su kapiteli iz ranohrišćanskog perioda, što dodatno potvrđuje istorijski značaj ovog objekta.

Freske crkve - remek-delo vizantijske umetnosti

Jedan od najvažnijih umetničkih elementa crkve su njene freske, koje se smatraju remek-delima vizantijske umetnosti. Freske, koje su hronološki smeštene između 1310. i 1320. godine, sadrže mnoge teme iz života Hrista, kao i teme Akatista i Žitija Svetog Nikole, te Žitija Svetog Gerasima Jordanskog.

Zanimljivo je da su freske u ovoj crkvi među najbolje očuvanim u Solunu, a radovi na njihovoj restauraciji počeli su 2023. godine, kako bi se sačuvala njihova vrednost za buduće generacije.

Poseta crkve Svetog Nikole Orfanos - radno vreme

Kada odlučite da posetite ovu istorijsku crkvu, sigurno ćete biti dočekani sa osmehom od strane oca Theodosiosa, koji se uvek obraduje kada vidi Srbe među posetiocima.

Crkva se nalazi u ulici Irodotou, broj 1, a radno vreme crkve je utorkom i četvrtkom od 8:30 do 13:00 časova.

Lokacija: Kliknite ovde za lokaciju na mapi

Uvek smo tu da vam pomognemo u istraživanju Grčke! Pratite nas za najnovije informacije, korisne savete i autentična iskustva kako biste proveli nezaboravan odmor u Grčkoj!

U ponudi imamo preko 3 000 smeštaja. Odaberite odgovarajući za vas i vašu porodicu klikom OVDE.

Pratite nas na društvenim mrežama gde redovno delimo ekskluzivne ponude, popuste i specijalne aranžmane za letovanje u Grčkoj kao i informacije, savete i korisne vesti.
Facebook:Nikana.gr
Instagram: @nikana.gr
Tiktok: nikana.gr
Facebook grupa: Live from Greece
YouTube kanal @NikanaTravel
Pišite nam na e-mail: nikana@nikana.gr
Naš sajt nikana.gr je vodeći izvor informacija o Grčkoj na Balkanu.