Prilikom posete Solunu posetite i tvrđavu Heptapyrgion, vernu pratilju Soluna od najranijih trenutaka postanka grada do danas. U ovom tekstu upoznaćete se sa njenom istorijom, arhitekturom i ulogom kroz vekove. Spremite se i za nezaboravni pogled sa njenih impozantnih zidina na ceo Solun i Termajski zaliv.

Tvrđava Heptapyrgion (starogrčki: Ἑπταπύργιον; savremeni grčki: Επταπύργιο), takođe poznata i po svom otomanskom imenu Yedi Kule (Γεντί Κουλέ). Uprkos svom imenu, koje na oba jezika znači „Tvrđava sa sedam kula“. Iako ima deset kula, ime je verovatno dobila po tvrđavi Yedikule u tadašnjem Konstantinupolju.

Nalazi se na severoistočnom kraju zidina Soluna, u okviru Akropolja. Sastoji se iz dva dela: vizantijske tvrđave, koju čini deset kula sa međukulskim prostorima i obodom, kao i novije zatvorske zgrade, koje su izgrađene unutar i van tvrđave.

Istorija tvrđave Solun - od osnivanja grada do danas

Tvrđava i zidine u Solunu su tvorevine ranijih vremena jer su bile neophodne za utvrđivanje grada i njihovo stvaranje se računa u vreme njegovog osnivanja. Tvrđava je dobila svoj konačni oblik u vreme Teodosija Velikog, krajem 4. veka n.e. Ono što mi danas vidimo je delo vizantijske dinastije Paleolog (14. vek n.e).

Eptapirgio je, kao i ostatak Soluna, pao u ruke Turaka 1430. Jedini dodatak Turaka zamku je kula na centralnom ulazu u utvrđenje.

Solun je, kako proizilazi iz istorijskih činjenica, ozidan odmah po osnivanju od strane kralja iz makedonske dinastije, Kasandra 315. godine p.n.e. Kasnije\, kralj Antigon je izabrao Solun kao najsigurnije mesto za suočavanje sa pljačkaškim kraljem Epira, Pirom (285. p.n.e). A par godina kasnije, 279. p.n.e, užasan napad keltskih jurišnika slomljen je upravo ispred gradskih zidina Soluna.

Zidine su spasile Solun i u 1. veku p.n.e, kada su varvarska tračka plemena opsedala grad. Prema svedočanstvima rimskog besednika Cicerona, koji se 58.p.n.e. našao u Solunu, jer je bio prognan iz Rima. Da bi se suprotstavili toj opasnosti, Solunjani su bili prinuđeni da brzo podignu razna utvrđenja na Akropolju današnjeg Gornjeg grada i da poprave zidine u mnogim delovima. Sigurne zidine grada pomogle su i sledbenike Pompeja i drugih senatora da se u vreme rimskog građanskog rata (49-48. p.n.e) sklone radi zaštite unutar grada.

Struktura zidina Soluna - građevinska tehnika i odbrambena funkcija

Zidine Soluna su činile četvorougao, koji se sa dve strane su se spuštao ka moru (istočni i zapadni zid), dok su druga dva zida bili priobalni zid i zid Akropolja na brdu. U proseku su bili visoki 10-12 metara, a dugački oko 8 km. U većem delu utvrđenja je postojao još jedan zid, tzv. spoljašnji zid. Dva zida su bila namenjena da stvore linije odbrane od neprijatelja, dok je izvan njih, dugo vremena, postojao jarak koji se punio morskom vodom i imao drvene mostove koji su porušeni tokom vremena.

Zidovi, širine oko 10 lakata (oko 4,60 m), zidani su kamenom i ciglom - “pojasevima” - na svaka 2-3 m, koji na određenim mestima formiraju lukove. U blizini kapija konstrukcija zidova je bila složenija i korišćeni su uglavnom kameni i mermerni uglovi. Takođe, na mnogim mestima su ugrađeni polomljeni kipovi i arhitektonski elementi sa drugih srušenih građevina.

Kapije solunske tvrđave

Danas poznate kapije solunskog utvrđenja su:

  • Rimska kapija (kod Bele kule),
  • kapija Kasandriska kapija (na današnjem Trgu Sintrivani),
  • Letejska kapija (na zapadnom kraju ulice Agiou Dimitriou),
  • Nova Zlatna kapija (na istočnom kraju ulice Agiou Dimitriou),
  • Zlatna kapija (na današnjem Trgu Dimokratija, ili Vardaris),
  • kapija Gialou (na mestu današnje luke),
  • kula Trigoniou (grčki: Πύργος Τριγωνίου - Trouglasta kula) i
  • kapija posvećena Ani Paleolog koja postoji i danas i nalazi se u Gornjem gradu, u blizini kule Trigoniou

Zloglasni turski zatvor iz 19. veka - Yedi Kule

U periodu između 1890. i 1989. godine tvrđava je pretvorena u zatvor. U ovom nadograđivanju srušeni su postojeći objekti u unutrašnjosti, od kojih danas nema traga. Promene na zidinama nisu bile značajne, iako je njihova primarna uloga bila sada obrnuta: nekada su služile za zaštitu stanovnika od spoljne pretnje, sada počele da služile za izolaciju zatvorenika od spoljašnjeg sveta. Reference na zloglasni zatvor Yedi Kule obiluju u grčkim pesmama, čuvenog rebetika, tog perioda.

Godine1990. briga o tvrđavi prelazi na Ministarstvo kulture i od tada je pod zaštitom države, a nalazi se i na UNESCO listi.
Duž obe strane zidova izgrađene su nove zgrade kako bi se poboljšala funkcionalnost novog zatvora. Unutrašnje dvorište je bilo podeljeno ogradom na pet zasebnih celina, dok je u samom centru bila smeštena centralna opservatorija. Zatvor je imao kapelu i druge anekse, dok je aneks sa severoistočnom kulom porušen tokom Drugog svetskog rata. U okviru spoljnih objekata na južnoj strani tvrđave, bila je smeštena uprava, ženski zatvor, a na zapadu izolacione ćelije.

Solunski Akropolj

Na najvišem delu Soluna od davnina, prilikom utvrđivanja grada, nastao je Akropolj. On je predstavljao drugi nivo utvrđenog područja, u koji bi se stanovništvo sklonilo u slučaju zauzimanja grada od strane neprijatelja. U tom delu su zidine visoke, kule gušće građene jedna do druge, a teren je dozvoljavao da postoji i bedem.

Kule na severnoj strani su delovi ranohrišćanskog zida Akropolja, dok su kule na južnoj strani verovatno dograđene tokom srednjevizantijskog doba (oko 12. veka), čineći zatvoreno jezgro tvrđave. Od sedam kula tvrđave, srednja na ulazu je delo Turaka, iz 1431. Podigao ju je odmah po zauzeću grada (1430) izvesni Tsaous bei (Čaus beg). Ovaj najnoviji dodatak je kula Yendi, po kojoj je i dobilo ime celo utvrđenje.

Spomenik, dovoljno opterećen uspomenama iz novije prošlosti, koje njegova nova upotreba ne samo da nije izbrisala, već se pobrinula da ih sačuva i prikaže u okviru postavke u prizemlju jedne od novijih zgrada kompleksa, u kojoj danas možemo videti razvoj ovog velelepnog utvđenja kroz njegovu istoriju.

Poseta solunskoj tvrđavi - radno vreme

Čak i za one koji možda nisu ljubitelji istorije i raličitih utvrđenja, preporuka je da obavezno posete solunsku tvrđavu koja se nalazi na uzvišenju od oko 200 metara nadmorske i visine i sa čijih se vidikovaca pruža neverovatan pogled na čitav grad, Termajski zaliv i Olimp u pozadini.

Radno vreme: Ponedeljak - Nedelja 8:30 - 15:30

Radno vreme kule u kojima se održava postavka “Demokratija”, kao i deo hodnika koji ih spaja: Ponedeljak - Nedelja 11:00 - 14:00
Ulaz je slobodan
Adresa: Eptapirgiou 40, Solun
Lokacija na mapi

Solun je nepresušna riznica za istraživanje i turistička destinacija na listi svetskih turoperatera. Bilo da se istražuje Vizantijsko nasleđe ili se uživa u ukusima bogate gastronomske kulture, Solun će vas uvek iznenaditi novim otkrićima i očarati svojim šarmom i prijateljskim zagrljajem.

Pronađite još mnogo korisnih informacija o Solunu u našem Vodiču za Solun.

Uvek smo tu da vam pomognemo u istraživanju Grčke! Pratite nas za najnovije informacije, korisne savete i autentična iskustva kako biste proveli nezaboravan odmor u Grčkoj!

U ponudi imamo preko 3 000 smeštaja. Odaberite odgovarajući za vas i vašu porodicu klikom OVDE.

Pratite nas na društvenim mrežama gde redovno delimo ekskluzivne ponude, popuste i specijalne aranžmane za letovanje u Grčkoj kao i informacije, savete i korisne vesti.
Facebook:Nikana.gr
Instagram: @nikana.gr
Tiktok: nikana.gr
Facebook grupa: Live from Greece
YouTube kanal @NikanaTravel
Pišite nam na e-mail: nikana@nikana.gr
Naš sajt nikana.gr je vodeći izvor informacija o Grčkoj na Balkanu.